In 5 stappen meer mensen op de fiets naar het werk (voor als het weer kan)

Ik weet het. Ik weet het.

We werken thuis, het is takkeweer. Waarom zouden we het in vredesnaam over fietsen naar het werk moeten hebben?

Nou, omdat het ooit weer voorjaar wordt met 15 graden en een zonnetje tijdens de ochtendspits. Omdat we alweer over de top van de vierde golf zijn. En omdat fietsen naar het werk zorgt voor vitale medewerkers, minder ziekteverzuim, minder parkeeroverlast, minder autokosten en een lagere carbon footprint.

Dus, als je in de lente meer collega’s op de fiets naar het werk wilt zien, is het verstandig snel te beginnen met stap 1.

Stap 1: Voorbereiding

Fietsstimulering begint met voorbereiding. Twee vragen moet je beantwoorden:

• Wie zouden kunnen fietsen?
• Waarom doen ze dat nog niet?

De eerste vraag beantwoord je door reisafstanden te meten. Hoeveel mensen wonen op fietsbare afstand? 7,5 kilometer is te doen op een gewone fiets. Mensen die een e-bike hebben, vinden de dubbele afstand ook nog redelijk. Dus als jouw kantoor aan de Afrikaweg in Zoetermeer ligt en al je collega’s wonen in Leiden en Utrecht, dan kun je stoppen na stap 1. Als mensen verder dan 15 kilometer van het werk wonen, is er maar een kleine kans dat ze gaan fietsen.

Een korte enquête onder je medewerkers kan je helpen bij vraag 2. Waarom fietsen ze wel of niet? Wat weerhoudt degenen die nog niet fietsen? Wat verwachten ze van jou als werkgever?

Stap 2: Vergoedingen

De helft van het personeel van een gemiddelde Nederlandse werkgever woont op fietsbare afstand van het werk. Dus laten we ervan uitgaan dat er ook bij jou fietspotentieel is. Wat dan?

Dan neem je de vergoedingen onder de loep. Een werkgever kan in Nederland op verschillende manieren mét fiscaal voordeel fietsen stimuleren. Je kunt een kilometervergoeding geven, je kunt de aanschaf van een fiets vergoeden, je kunt een renteloze lening verstrekken of je kunt een fiets ter beschikking stellen. Bepaal wat voor jouw organisatie het ideale pakket is.

De ANWB vergoedt haar personeel 15 cent per gefietste (of gelopen) kilometer, tegenover 10 cent per autokilometer. Ook betaalt de ANWB 10 procent van een nieuwe (elektrische) fiets. Die fiets kunnen medewerkers kopen met een renteloze lening waarvan elke maand een klein deel wordt ingehouden op het loon.

Stap 3: Voorzieningen

Ik wil mijn fietsen het liefst droog en veilig stallen. Daarmee komen we bij punt 3: de voorzieningen. Een goede stalling is belangrijk, net als kleedruimte en eventueel douches voor de collega’s die zichzelf in het zweet fietsen. Kluisjes om fietskleren in op te bergen en een simpele kapstok voor natte regenkleding stellen fietsers ook altijd op prijs. Een fietspomp en eventueel wat gereedschap om kleine reparaties aan een fiets uit te voeren, maken de fietsenstalling voor werknemers compleet. En had ik stopcontacten voor e-bikes al genoemd?

Bij pensioenbeheerder MN in Den Haag hebben ze een prachtige douche- en kleedruimtes met iedere dag fris gewassen handdoeken van de zaak. Een dag per week komt een fietsenmaker langs in de fietsenstalling. Medewerkers kunnen tijdens kantoortijd hun fiets laten onderhouden en repareren.

Stap 4: Vertellen en verleiden

Als ik de stofzuiger voor de kamerdeur van mijn puberdochter zet, dan staat hij er over een week nog. Onaangeroerd. Als ik haar vertel waarom ik dat heb gedaan, waarom ik graag wil dat zij haar kamer stofzuigt, dan is er een kans dat ze dat doet. Als ik zelf de gang voor haar kamer stofzuig en dan mijn boodschap verkondig, dan wordt die kans alleen maar groter.

Dus.

Informeer en communiceer over je fietsvergoedingen en -voorzieningen. Vertel waarom je graag wilt dat je medewerkers naar het werk fietsen. En geef het goede voorbeeld. Directeuren die zeggen dat fietsen belangrijk is, maar zelf iedere dag hun Tesla naast de hoofdingang parkeren, zijn totaal ongeloofwaardig.

Organiseer leuke acties, bijvoorbeeld een interne competitie met fietsapps zoals Toogethr, Ring-Ring en Love-to-Ride. Ook leuk voor de thuiswerkende collega’s die het ommetje zat zijn.

Stap 5: Voorwaarden stellen (of vervelend doen)

Soms helpt mijn betoog over de zin van stofzuigen niet. De puber trekt haar schouders op en gooit haar kamerdeur dicht als ik begin over de gevaren van huisstofmijten, allergieën en schurft. Dan word ik vervelend (“De wifi gaat uit, totdat je kamer gestofzuigd is”) en dat helpt dan weer wel. Soms moet je het ongewenste gedrag lastiger maken. Geen parkeerplek voor de auto als je op fietsbare afstand woont, is zo’n vervelende maatregel. En hij werkt vooral goed als je ‘m combineert met een mooie fietsregeling.

ABN AMRO heeft het aantal parkeerplaatsen bij haar kantoren sterk verlaagd. Alleen werknemers die voldoen aan een aantal criteria, zoals een minimale woon-werkafstand, hebben recht op een parkeerplaats. Werknemers worden tegelijkertijd gestimuleerd om op een andere manier naar het werk te reizen, bijvoorbeeld met een fietsregeling en een ov-kaart, zodat ze bij slecht weer ook met het ov kunnen reizen.

Aan de slag?

Samen met Natuur&Milieu schreven we de Fietswijzer: een hulpmiddel voor effectief fietsbeleid voor werkgevers. De Fietswijzer gaat dieper in op de fiscale aspecten, laat rekenvoorbeelden zien en nog meer smeuïge praktijkvoorbeelden. Ook de mythe dat het zo vaak regent, doorbreken we in de Fietswijzer. En voor de twijfelaars hebben we ook nog een keer alle voordelen van fietsen op een rij gezet. De Fietswijzer kun je downloaden van onze website.